چطور در رابطه احساس ارزشمندی کنیم؟ 17 نکته کلیدی
احساس ارزشمندی در یک رابطه، پایه و اساس یک ارتباط سالم و پایدار است. وقتی احساس کنیم که ارزشمند هستیم، میتوانیم با اعتماد به نفس و امنیت بیشتری در رابطه حضور داشته باشیم، نیازهای خود را به درستی بیان کنیم و از دریافت عشق و احترام لذت ببریم. اما گاهی اوقات، به دلایل مختلف، این احساس در ما کمرنگ میشود و نیاز به تقویت دارد.
- ✔
خودتان را دوست داشته باشید:
اساس همه چیز این است که خودتان را بپذیرید و دوست داشته باشید. به نقاط قوت خود توجه کنید و با نقاط ضعفتان با مهربانی برخورد کنید. - ✔
مرزهای شخصی خود را مشخص کنید:
بدانید چه چیزی برای شما قابل قبول است و چه چیزی نه. قاطعانه مرزهای خود را بیان کنید و اجازه ندهید کسی از آنها عبور کند. - ✔
نیازهای خود را بیان کنید:
از بیان نیازهای خود نترسید. به شریک عاطفی یا طرف مقابل خود بگویید که چه انتظاراتی دارید و چه چیزهایی برای شما مهم هستند. - ✔
ارتباط موثر برقرار کنید:
به حرفهای طرف مقابل با دقت گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. احساسات خود را به طور واضح و با صداقت بیان کنید. - ✔
به خودتان احترام بگذارید:
از خودتان مراقبت کنید. به سلامتی جسمی و روحی خود اهمیت بدهید. به خودتان وقت بگذارید و کارهایی را انجام دهید که از آنها لذت میبرید. - ✔
از مقایسه خود با دیگران دست بردارید:
هر فردی منحصر به فرد است و مسیر زندگی خاص خود را دارد. خودتان را با دیگران مقایسه نکنید و سعی کنید بهترین نسخه از خودتان باشید. - ✔
روی اهداف خود تمرکز کنید:
داشتن اهداف شخصی به شما انگیزه میدهد و احساس ارزشمندی را در شما تقویت میکند. برای رسیدن به اهداف خود تلاش کنید و از پیشرفت خود لذت ببرید. - ✔
با افراد مثبت معاشرت کنید:
با افرادی که از شما حمایت میکنند و به شما انگیزه میدهند، وقت بگذرانید. از روابطی که باعث میشوند احساس بدی نسبت به خودتان داشته باشید، دوری کنید. - ✔
از تعریف و تمجید استقبال کنید:
وقتی کسی از شما تعریف میکند، آن را بپذیرید و از او تشکر کنید. نیاز نیست خودتان را کوچک نشان دهید. - ✔
برای خودتان وقت بگذارید:
حتی اگر بسیار مشغول هستید، زمانی را برای خودتان در نظر بگیرید. در این زمان میتوانید استراحت کنید، مدیتیشن انجام دهید یا به یک موسیقی گوش دهید. - ✔
از متخصص کمک بگیرید:
اگر احساس میکنید که به تنهایی نمیتوانید این مسائل را حل کنید، از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیرید. - ✔
خودتان را بابت اشتباهاتتان ببخشید:
هیچ کس کامل نیست. همه اشتباه میکنند. اشتباهات خود را بپذیرید، از آنها درس بگیرید و به جلو حرکت کنید.
با تمرکز بر این نکات، میتوانید احساس ارزشمندی خود را در رابطه و در زندگی به طور کلی تقویت کنید و از یک زندگی شادتر و رضایتبخشتر بهرهمند شوید. 
1. خودآگاهی را تمرین کنید
قبل از هر چیز، نیازها، خواستهها و ارزشهای خود را بشناسید. چه چیزی برای شما مهم است؟ چه چیزی به شما احساس رضایت میدهد؟ این خودآگاهی پایهای برای تعیین حد و مرزهای سالم در رابطه است. زمانی که میدانید کی هستید و چه میخواهید، کمتر احتمال دارد که خودتان را در رابطه گم کنید و به نیازهایتان بیتوجه بمانید. تمرین مدیتیشن، نوشتن روزانه و صحبت با یک درمانگر میتواند به شما در افزایش خودآگاهی کمک کند. به مرور زمان درمییابید که چه عواملی باعث خوشحالی شما می شوند و از چه چیزهایی باید دوری کنید. شناخت این موارد کلید اصلی حفظ سلامت روان در هر رابطه ای است. این خودآگاهی در تصمیمگیریهای شما در رابطه نیز تأثیرگذار خواهد بود. با شناخت خودتان، انتخابهای آگاهانهتری خواهید داشت.
2. حد و مرزهای سالم تعیین کنید
تعیین حد و مرز به معنای مشخص کردن این است که چه رفتارهایی را میپذیرید و چه رفتارهایی را نه. این کار از شما در برابر سوءاستفاده عاطفی و بیاحترامی محافظت میکند. اگر حد و مرزی نداشته باشید، دیگران ممکن است به راحتی از شما سوءاستفاده کنند. حد و مرزهایتان را به طور واضح و قاطعانه به شریک عاطفی خود بیان کنید. گاهی اوقات لازم است برای محافظت از خودتان، قاطع باشید و “نه” بگویید. بیان این “نه” ها رابطه شما را به سمت یک رابطه سالم و متقابل سوق می دهد. هیچ گاه نباید به خاطر خوشحال کردن دیگری از خواسته ها و نیازهای خودتان چشم پوشی کنید.
3. به نیازهای خود اهمیت دهید
نیازهای عاطفی، جسمی و روانی خود را در اولویت قرار دهید. به اندازه کافی بخوابید، تغذیه سالم داشته باشید، ورزش کنید و به فعالیتهایی که از آن لذت میبرید، بپردازید. اگر از خودتان مراقبت نکنید، نمیتوانید به طور کامل در رابطه حضور داشته باشید. مراقبت از خود، خودخواهانه نیست، بلکه ضروری است. وقتی نیازهای خود را برآورده میکنید، احساس بهتری نسبت به خودتان دارید و این احساس مثبت به رابطه شما نیز منتقل میشود. بی توجهی به نیازها، در بلند مدت باعث فرسودگی عاطفی و خستگی روانی می شود. مثلا اگر نیاز به تنهایی دارید، بدون احساس گناه زمانی را برای خودتان اختصاص دهید.
4. از خودتان قدردانی کنید
به جای تمرکز بر نقصها و اشتباهات، روی نقاط قوت و دستاوردهای خود تمرکز کنید. به خودتان یادآوری کنید که چه ویژگیهای مثبتی دارید و به چه چیزهایی افتخار میکنید. اگر خودتان را دوست نداشته باشید، چگونه میتوانید انتظار داشته باشید که دیگران شما را دوست داشته باشند؟ هر روز چند دقیقه را به نوشتن در مورد چیزهایی که در مورد خودتان دوست دارید، اختصاص دهید. به خودتان برای تلاشهایی که میکنید، پاداش دهید. خودتان را تشویق کنید و به خودتان انگیزه دهید. 
باور داشته باشید که لیاقت بهترینها را دارید. این خودباوری، سنگ بنای یک رابطه سالم و رضایتبخش است.
5. ارتباط موثر را تمرین کنید
احساسات و نیازهای خود را به طور واضح، با صداقت و محترمانه با شریک عاطفی خود در میان بگذارید. به حرفهای او با دقت گوش دهید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. ارتباط موثر، کلید حل مشکلات و ایجاد صمیمیت در رابطه است. از سرزنش کردن، انتقاد کردن و تحقیر کردن خودداری کنید. به جای گفتن “تو همیشه این کار را میکنی”، بگویید “وقتی این کار را میکنی، من احساس ناراحتی میکنم”. از زبان بدن مثبت استفاده کنید و تماس چشمی برقرار کنید. ارتباط مستمر، از سوءتفاهمها و اختلافات جلوگیری میکند.
6. استقلال خود را حفظ کنید
در عین حال که در رابطه هستید، هویت فردی خود را حفظ کنید. به علایق و سرگرمیهای خود ادامه دهید، با دوستان و خانواده خود وقت بگذرانید و استقلال مالی خود را حفظ کنید. نباید تمام هویت خود را در رابطه خلاصه کنید. اگر تمام وابستگی شما به شریک عاطفیتان باشد، در صورت بروز مشکل در رابطه، احساس آسیبپذیری بیشتری خواهید کرد. داشتن استقلال به شما اعتماد به نفس بیشتری میدهد و جذابیت شما را افزایش میدهد. 
به این ترتیب، شما در رابطه خود احساس ارزشمندی بیشتری خواهید کرد. هر فرد در رابطه به فضایی برای خود نیاز دارد.
7. از حمایت دیگران بهرهمند شوید
با دوستان، خانواده یا یک درمانگر در مورد احساسات و چالشهای خود صحبت کنید. داشتن یک شبکه حمایتی قوی میتواند به شما در غلبه بر مشکلات و افزایش احساس ارزشمندی کمک کند. گاهی اوقات صحبت کردن با یک فرد بیطرف میتواند به شما در دیدن مسئله از زاویهای دیگر کمک کند. حمایت دیگران به شما یادآوری میکند که تنها نیستید و دیگران به شما اهمیت میدهند. اگر در رابطه دچار مشکل شدهاید، از کمک گرفتن نترسید. درمانگر میتواند به شما در حل مشکلات و بهبود رابطه کمک کند. گاهی اوقات یک مشاور آگاه میتواند راه حلی مناسب برای مشکلات رابطه شما ارائه دهد. این کمک گرفتن نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه قدرت است.
8. انتظارات واقعبینانه داشته باشید
هیچ رابطهای کامل نیست و همه افراد اشتباه میکنند. انتظارات غیرواقعی میتواند منجر به ناامیدی و نارضایتی شود. سعی کنید شریک عاطفی خود را همانطور که هست بپذیرید، نه آنطور که میخواهید باشد. به جای تمرکز بر عیبها، روی نقاط قوت رابطه تمرکز کنید. انتظار نداشته باشید که شریک عاطفی شما تمام نیازهای شما را برآورده کند. رابطه سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف برای رشد و پیشرفت تلاش میکنند. انعطاف پذیری و پذیرش تفاوت ها، رمز پایداری یک رابطه است. با دیدگاهی واقع بینانه، از شادی های کوچک رابطه بیشتر لذت خواهید برد.
9. از مقایسه خود با دیگران دست بردارید
هر رابطهای منحصربهفرد است و مقایسه رابطه خود با روابط دیگران فقط باعث حسادت و نارضایتی میشود. روی رابطه خود و چیزهایی که در آن دوست دارید تمرکز کنید. آنچه که در شبکههای اجتماعی میبینید، لزوماً واقعیت ندارد. هر کسی مشکلات و چالشهای خود را دارد. به جای تمرکز بر چیزهایی که ندارید، از چیزهایی که دارید قدردانی کنید. مقایسه کردن، سم روابط است. روی نقاط قوت رابطه خود تمرکز کنید و برای بهبود آن تلاش کنید. خوشبختی درونی خود را با هیچ کس مقایسه نکنید.
10. به خودتان فرصت رشد بدهید
به دنبال فرصتهایی برای یادگیری، رشد و پیشرفت باشید. شرکت در کلاسها، خواندن کتابها، سفر کردن و یادگیری مهارتهای جدید میتواند به شما احساس ارزشمندی بیشتری بدهد و جذابیت شما را افزایش دهد. وقتی در حال رشد هستید، احساس زنده بودن بیشتری میکنید. یادگیری چیزهای جدید، ذهن شما را باز میکند و دیدگاه شما را گسترش میدهد. رشد فردی، به رشد رابطه نیز کمک میکند. هنگامی که برای توسعه فردی خود زمان می گذارید، به شریک زندگی خود نشان می دهید که برای خودتان ارزش قائل هستید. این امر باعث می شود که شریک زندگی تان نیز به شما احترام بیشتری بگذارد. هرگز از یادگیری دست نکشید.
11. فعالیت بدنی منظم داشته باشید
ورزش نه تنها برای سلامت جسمانی مفید است، بلکه به بهبود خلق و خو و افزایش اعتماد به نفس نیز کمک میکند. فعالیت بدنی منظم باعث ترشح اندورفین میشود که به شما احساس شادی و رضایت میدهد. حتی پیادهروی کوتاه در طول روز میتواند تاثیر مثبتی بر خلق و خو داشته باشد. وقتی احساس خوبی نسبت به بدن خود داشته باشید، احساس ارزشمندی بیشتری خواهید کرد. فعالیت بدنی، بخشی مهم از مراقبت از خود است. سعی کنید فعالیتی را پیدا کنید که از آن لذت میبرید. ورزش، سرمایهگذاری در سلامت جسمی و روانی شماست.
12. نه گفتن را یاد بگیرید
گفتن “نه” به چیزهایی که نمیخواهید انجام دهید، نشاندهنده احترام به خود و ارزش قائل شدن برای وقت و انرژی خود است. اگر همیشه به خواستههای دیگران “بله” بگویید، به تدریج احساس میکنید که از شما سوءاستفاده میشود. 
نه گفتن، مهارتی است که باید یاد بگیرید. ترس از ناراحت کردن دیگران، نباید شما را از گفتن “نه” باز دارد. وقتی “نه” میگویید، به خودتان “بله” میگویید. با نه گفتن، مرزهای خود را مشخص می کنید و از خودتان محافظت می کنید. نه گفتن قاطعانه، نشانه قدرت و اعتماد به نفس است. هیچ کس نباید از شما انتظار داشته باشد که همیشه در خدمت او باشید.
13. بخشنده باشید
بخشش، به معنای فراموش کردن نیست، بلکه به معنای رها کردن خشم و کینه است. بخشش، به نفع خود شماست، نه به نفع فردی که شما را آزرده است. گاهی اوقات بخشیدن خود، سختتر از بخشیدن دیگران است. با خودتان مهربان باشید و به خودتان فرصت جبران اشتباهات را بدهید. رها کردن کینه، شما را آزاد میکند. بخشش، قدمی مهم در جهت بهبود روابط است.
14. اهداف شخصی داشته باشید
داشتن اهداف شخصی، به زندگی شما معنا و هدف میبخشد. تلاش برای رسیدن به اهداف، به شما احساس ارزشمندی میدهد و اعتماد به نفس شما را افزایش میدهد. اهداف شما میتوانند کوچک یا بزرگ باشند. مهم این است که برای رسیدن به آنها تلاش کنید. داشتن اهداف، به شما انگیزه میدهد و شما را از رکود باز میدارد. اهداف شخصی، نشان میدهند که برای خودتان ارزش قائل هستید و برای آیندهتان برنامهریزی میکنید. وقتی به اهدافتان میرسید، احساس غرور و رضایت میکنید. هدفمند بودن، زندگی شما را پربارتر میکند.
15. از خودتان تعریف کنید
به جای اینکه منتظر باشید دیگران از شما تعریف کنند، خودتان از خودتان تعریف کنید. به خودتان بگویید که فرد باهوشی هستید، کار خوبی انجام دادهاید و لیاقت بهترینها را دارید. گفتن جملات تاکیدی مثبت به خودتان، به مرور زمان باورهای شما را تغییر میدهد. تعریف از خود، خودشیفتگی نیست، بلکه خودآگاهی و قدردانی از خود است. جملات تاکیدی مثبت را هر روز تکرار کنید. به خودتان یادآوری کنید که چه ویژگیهای مثبتی دارید. وقتی خودتان را دوست داشته باشید، دیگران نیز شما را بیشتر دوست خواهند داشت. باور داشته باشید که شما فرد ارزشمندی هستید. قدردانی از خود، کلید خوشبختی است.
16. به دیگران کمک کنید
کمک به دیگران، نه تنها به آنها کمک میکند، بلکه به شما نیز احساس خوبی میدهد. وقتی به دیگران کمک میکنید، احساس میکنید که فرد مفیدی هستید و این احساس، ارزشمندی شما را افزایش میدهد. کمک کردن میتواند به شکلهای مختلفی باشد. میتوانید به یک دوست کمک کنید، در یک سازمان خیریه داوطلب شوید یا به یک غریبه کمک کنید. کمک کردن به دیگران، دیدگاه شما را نسبت به زندگی تغییر میدهد. با کمک کردن، ارتباطات اجتماعی خود را تقویت میکنید. احساس مفید بودن، یکی از مهمترین نیازهای انسانی است. بخشندگی، روح شما را بزرگ میکند.
17. در لحظه زندگی کنید
گذشته، گذشته است و آینده هنوز نیامده است. تنها چیزی که دارید، لحظه حال است. از تمام حواس خود برای تجربه لحظه حال استفاده کنید. به زیباییهای اطراف خود توجه کنید. قدردان نعمتهایی که دارید باشید.
اینکه میگی به خودمون فرصت رشد بدیم خیلی مهمه، ولی چطور میتونیم توی رابطه هم خودمون رو رشد بدیم هم رابطه رو حفظ کنیم؟